نظریه های مختلفی در روانشناسی به نیازهای انسان پرداخته است و برای او نیازهای متفاوت و مختلفی را تعریف کرده اند. آنچه که در زیر آورده شده، برداشت و ترکیبی از سه نظری است که آبراهام مازلو، ویلیام گلاسر و جفری یانگ در مورد نیازهای انسان دارند.
مازلو اعتقاد داشت که نیازهای انسان ، دارای سلسله مراتب هستند. گلاسر که نظریه انتخاب در حوزه روانشناسی از اوست، نیازهای انسان را به ۵ نیاز اساسی تقسیم کرده است. مبدع نظریه طرحواره درمانی یعنی جفری یانگ نیز در کتاب طرحواره درمانی، ۶ نیاز هیجانی اساسی را برای انسان تعریف می کند.
۱– نیاز به بقاء
برآورده کردن این نیاز، ادامه حیات ما را موجب می شود.
این نیاز از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
* خوراک *پوشاک *خواب *استراحت *ارضاء جنسی
۲– نیاز به امنیت
این نیاز از چند راه زیر می تواند برآورده شود:
*مسکن و سرپناه مناسب *تهدید نشدن *مورد آسیب جسمی قرار نگرفتن *مورد آسیب جنسی قرار نگرفتن *حامی داشتن *داشتن شغل یا درآمد *انواع بیمه ها
۲– نیاز به عشق و احساس تعلق (دلبستگی)
این نیاز نیز از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
*دوست داشته شدن و مورد توجه قرار گرفتن *دوست داشتن دیگری و ابراز محبت *نوازش شدن
*احساس صمیمت با افراد دیگر *حمایت و پشتیبان داشتن *عضو گروه ها بودن *پذیرفته شدن *رابطه جنسی
۳– نیاز به احساس ارزشمندی (حرمت نفس)
این نیاز هم از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
*حریم، حرمت و احترام داشتن *منحصر به فرد و ویژه بودن *جایگاه داشتن *مفید و اثرگذار بودن *توانمندبودن
۴- نیاز به کنجکاوی، فهمیدن و یادگیری
این نیاز از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
*دستکاری اشیاء و محیط *درگیری شدن با وسایل و ابزار *کسب مهارتهای بدنی و فکری *پرسیدن سوال *مطالعه کردن *بحث و گفتگوی با دیگران
*کسب مهارتهای هنری *شاگردی کردن *سفر کردن
اصول فرزندپروری ؛ این ۱۰ اصل اساسی کمک می‌کند پدر و مادر بهتری باشید
۵– نیاز به آزادی و کنترل بر زندگی خود
این نیاز از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
*داشتن استقلال عمل نسبی *خود مختاری نسبی *حق انتخاب نسبی *ابراز وجود امن
۶- نیاز به محدودیت های واقع‌بینانه و خویشتن داری
این نیاز از راههای زیر می تواند برآورده شود:
*قوانین مناسب *وجود پیامدهای مناسب در محیط *احساس مسئولیت *درونی شدن اصول اخلاقی *یادگیری اصل به تاخیر انداختن لذت
۷– نیاز به تحرک، بازی و شادی (لذت بردن)
این نیاز نیز از چند طریق زیر می تواند برآورده شود:
*تفریح *سرگرمی *ورزش *وقت گذرانی *خوش گذرانی *شوخی کردن *خندیدن *سفر *رابطه جنسی
۸– نیاز به خود شکوفایی
این نیاز از راههای زیر برآورده می شود:
*داشتن روابط مطلوب *کسب علم در حوزه مورد علاقه *حرکت در مسیر یادگیری هنر مورد علاقه *حرکت در مسیر یادگیری ورزش مورد علاقه *انجام کارهای خیرخواهانه و داوطلبانه *حرکت در مسیر تجارب مثبت و هیجان آور *حرکت در مسیر خلاقیت و نوآوری
اگر نیازهای هر انسانی به اندازه و در وقت مناسب برآورده شود، فرد به سرمایه های روانشناختی‌ای مجهز می شود که او را در سفر زندگی همراهی و یاری می کند، سرمایه هایی چون:
*امنیت روانی و عاطفی *خوشحالی و شادی *خوشبینی و امیدواری * اعتماد بنفس *عزت نفس *تاب آوری *هدفمندی *شور و شوق *و …
شاید تمام کار والدگری و پرورش، تعلیم و تربیت کودکان این باشد که نیازهای اساسی آنان تا چه اندازه و به شکل برآورده می شود.
شاید این مطلب را هم دوست داشته باشید:
۱۰ کتاب فرزندپروری مفید و کاربردی (قسمت اول)
